Badanie ekg wysiłkowe dla sportowców z oceną pośrednią zużycia tlenu - służy do oceny wytrenowania, efektów przygotowania do sezonu.
Powszechnie uważa się , że najlepszym wskaźnikiem wydolności fizycznej organizmu jest maksymalna zdolność pobierania tlenu (VO2max) podczas wysiłku, tzw. pułap tlenowy. Ilość przyswojonego tlenu odzwierciedla ilość energii możliwej do wyprodukowania przez organizm, a zatem jest proporcjonalny do możliwości wykonania przez sportowca pracy fizycznej. Zdolność do przemian tlenowych jest pochodną funkcji wielu układów w organizmie ludzkim m.in. pojemności i pracy płuc, nośnika tlenu między sercem płucami i mięśniami czyli krwi , pojemności minutowej serca, rodzaju włókien mięśniowych ich metabolizmowi itd.
Trening wpływa na wszystkie te układy powodując wzrost zdolności pochłaniania tlenu, jak się szacuje od 10 do 30%.
Na wydolność fizyczną poza treningiem mają też wpływ: wiek, płeć, czynniki genetyczne czy ilość pracujących mięśni (masa).
Metodą referencyjną oceny VO2 max jest CPET - test wysiłkowy z oceną gazów oddechowych. Jest to jednak mało dostępne i drogie badanie. Metodą pośrednią oceny VO2 max , która dobrze koreluje z CPET jest test wysiłkowy na bieżni ruchomej z analizą mocy i oceny częstości rytmu serca w oparciu o metodę Astrand - Ryhming. Na podstawie zachowania się akcji serca (HR) przy określonym obciążeniu biorąc pod uwagę : wagę, wiek i płeć sportowca możemy szacować jego maksymalną wydolność fizyczną w zakresie tlenowym.
Vo2 max jest również różne w zależności od rodzaju trenowanej dyscypliny sportu:
- Dyscypliny wytrzymałościowe: 53- 75 ml/kg/min
- Dyscypliny mieszane: 55-74 ml/kg/min
- Dyscypliny siłowe 38-45 ml/kg/min
Wartości zużycia tlenu przez 1 kg masy ciała w ciągu minuty i stopień wytrenowania przedstawia poniższa tabela.
| Ocena | 18-25 | 26-35 | 36-45 | 46-55 | 56-65 | 65+ |
|---|---|---|---|---|---|---|
| excellent | > 60 | > 56 | > 51 | > 45 | > 41 | > 37 |
| good | 52-60 | 49-56 | 43-51 | 39-45 | 36-41 | 33-37 |
| above average | 47-51 | 43-48 | 39-42 | 36-38 | 32-35 | 29-32 |
| average | 42-46 | 40-42 | 35-38 | 32-35 | 30-31 | 26-28 |
| below average | 37-41 | 35-39 | 31-34 | 29-31 | 26-29 | 22-25 |
| poor | 30-36 | 30-34 | 26-30 | 25-28 | 22-25 | 20-21 |
| very poor | < 30 | < 30 | < 26 | < 25 | < 22 | < 20 |
Maksymalne zużycie tlenu normy dla kobiet ml/kg/min
| Ocena | 18-25 | 26-35 | 36-45 | 46-55 | 56-65 | 65+ |
|---|---|---|---|---|---|---|
| excellent | > 56 | > 52 | > 45 | > 40 | > 37 | > 32 |
| good | 47-56 | 45-52 | 38-45 | 34-40 | 32-37 | 28-32 |
| above average | 42-46 | 39-44 | 34-37 | 31-33 | 28-31 | 25-27 |
| average | 38-41 | 35-38 | 31-33 | 28-30 | 25-27 | 22-24 |
| below average | 33-37 | 31-34 | 27-30 | 25-27 | 22-24 | 19-21 |
| poor | 28-32 | 26-30 | 22-26 | 20-24 | 18-21 | 17-18 |
| very poor | < 28 | < 26 | < 22 | < 20 | < 18 | < 17 |
Oto przykładowe wyniki badań wydolnościowych wykonanych w Kardio Grupie wśród mężczyzn. Pochłanianie tlenu jak widać stosunkowo szybko maleje wraz z upływem wieku. Bezpośrednie porównania dwóch osób mają największą wartość w tych samych przedziałach wiekowych. Najwartościowsze wydaje się porównanie własnych wyników w różnych okresach cyklu treningowego. Ważny jest również rodzaj wykonywanych wysiłków/ treningu czyli dyscyplina sportowa.
